Murat Bardakçı - Bilim dünyamızın habis uru: İntihal! (HABERTÜRK)

İNTİHAL, mâlumunuz, bir başkasının eserini “çalmak” demektir.

Kelime sözlüklerde her ne kadar “başkasına ait eseri kendisininmiş gibi yayınlama” gibisinden “inceltilmiş” ve “kibar” bir şekilde ifade edilmekte ise de, intihal, basbayağı bir hırsızlıktır. Adamın cebinden parasını çalmakla, birinin evine gizlice girip eşyalarını yürütmekle veya yankesicilikle intihal arasında hiçbir fark yoktur. Birinde çalınan paranız yahut malınızdır, diğerinde ise emeğinizin mahsulü olan göznurunuz, eseriniz!

HABERTÜRK Televizyonu’ndaki “Tarihin Arka Odası”nda, bundan birkaç hafta önce bir intihalden bahsettim. Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde 2005 senesinde yapılan bir yüksek lisans tezi baştan sona çalıntıydı; hırsızlığı yapan kişinin hocalarına teşekkür ettiği önsözdeki birkaç cümle dışında her tarafı bir başka eserden makaslanmıştı! Hem de nereden? Benim bundan 15 sene önce çıkarttığım bir bestekârı konu alan ve bugün piyasada bulunmayan bir kitabımdan! Tezi yapan hanımefendi kitabımı bilgisayarının yanıbaşındaki tarayıcıya koymuş, sayfa sayfa tarayıp yazı dosyası haline getirip tez jürisine sunmuştu. Katlandığı tek zahmet işte bu tarama işi ve yazdığı kısa önsözde hocalarına ettiği teşekkürden ibaretti.

ÜNİVERSİTEYİ KUTLARIM

Tez jürisinde bulunan işinin erbâbı ve konuya her yönüyle vâkıf hocalar, bu çalıntıyı gözleri kapalı bir şekilde “yüksek lisans tezi” yani “eser” olarak kabul edivermiş, hırsızı unvan sahibi yapmışlardı.

Kitabımdan çalıntı olan tezi bulup televizyonda göstermemden ve hırsızlığı ayrıntılarıyla anlatmamdan sonra, Afyon Kocatepe Üniversitesi’nin Sosyal Bilimler Enstitüsü konuya el attı. Yeni bir jüri kurdular ve jüri biraç hafta içerisinde kararını verdi: Tezin çalıntı olduğu anlaşıldı, tez sahibine 2005’te verilmiş olan yüksek lisans diploması iptal edildi, üniversitenin rektörü de kararı onayladı.

Afyon Kocatepe Üniversitesi’ni meseleyi bu kadar kısa zamanda çözüme kavuşturduğu için tebrik etmem gerekiyor. Aynı üniversitenin diğer hocaları bundan beş sene önce önlerine gelmiş olan tezin kaynaklarını hiçbir şekilde araştırma zahmetine her ne kadar katlanmadan intihalciye “Maşallah” diyerek unvan vermişlerse de, hatadan şimdi dönülmüş ve üniversitenin namusu temizlenmiştir. Bu karar, ilgili kurullarının gündeminde dünya kadar intihal dosyasını bekleten ve zülf-i yâre dokunması endişesinden yahut çeşit çeşit ilişkiden veya endişeden dolayı bir türlü karara varamayan diğer üniversitelere de ders ve örnek olmalıdır!

MÜCADELEDE ÖNCELİK

Üniversitelerimizin en büyük derdinin bilimsel araştırmalardaki kalite düşüklüğü olduğunu zannederiz ama asıl dert çok başkadır ve intihalciliğin gittikçe artmış olmasıdır. İlimdeki noksanlar zamanla tamamlanabilir, yetersiz olan bilim adamının yerini ileride işinin erbâbı olanların alması da mümkündür ama bünyesi “intihal” denilen hırsızlıklarla mâlul olan ve dolayısı ile ahlâken çöken bir üniversitenin tedavisi artık mümkün değil gibidir.

İntihal, üniversitelerimizde artık maalesef rutin bir faaliyet olmuştur. Bu iş özellikle fen bilimlerinde almış başını gitmiştir, bazı hocalar taşıdıkları unvanı çalmış oldukları eserlere borçludurlar, hatta intihaller arasında bundan 50 sene önce yayınlanmış eserlerden makaslamalar bile mevcuttur. Açılan soruşturmaların çoğunda bir karar alınamamaktadır, çalışmanın çalıntı olduğu konusunda karar verilmiş olsa bile, hırsızlığı satır satır belirlenen bazı üniversite mensupları dava açmakta ve mahkemeler iptal kararlarını bozmaktadır.

Tekrar söyleyeyim: Üniversitelerimizin bilimsel seviyesini yükseltmeye çalışmak tabii ki gerekmektedir ama bilim dünyasının içini bir ur gibi sarmış olan bu intihal belâsı ile mücadeleye öncelik verilmesi artık şarttır!