Akademide yükselmek yani doktora, doçent hatta profesör unvanına sahip olmak için bazı şartlar var. Bu şartların başında belli aşamalarda yazılması gereken tez ve makaleler geliyor. Ancak bu tür şartları etik kurallara uyarak yerine getirmek yerine yanlış yollara sapanlar da olabiliyor. Üstelik bu tür yanlış yollar için pek çok seçenek ve kolaylık bulunuyor. Mesela işi başkalarının tezini yazmak olan şirketler var.Bu şirketler özellikle tıp alanında doçent unvanı kazanmak isteyenlerin yazması gereken makaleyi yazarak ve taksitle ödeme kolaylığı sunarak deyim yerindeyse akademik unvanları altın tepside servis ediyor. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü’nden Dr. Ezgi Altınışık, etik kuralları ihlal eden bu şirketlere ait bir ilanı geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesabından paylaştı. İlanda kredi kartına 12 taksitle doçentlik imkânı sağlandığı belirtiliyordu. Bu ilanı, “Ahlaksızlığın sınırı yok” yorumuyla yayınlayan Altınışık, bu tarz şirketlerinin danışmanlık adı altında çalıştığını hatta bilimsel dergilerde yayın garantisi bile verdiklerini belirtti.”
ÖDEME KONUSUNDA KARŞI TARAFI SIKMIYORUZ
Dr. Ezgi Altınışık’ın paylaşımından hareketle internet arama motoruna ‘doçentlik için makale’ yazdığımızda karşımıza birçok şirket çıktı. Bu şirketlerin kimi danışmanlık kimi eğitim desteği adı altında akademik yükselme için gereken makaleyi yazdıklarını web sitelerinde belirtiyor. Kendimizi nöroloji alanında doçentliğe hazırlanan bir doktora öğrencisi olarak tanıtıp bu şirketlerden bazılarıyla görüştük ve doçentlik için ihtiyacımız olan makalenin yazımı noktasında nasıl destek verdiklerini sorguladık. Bu kurumlardan ilki merkezinin Amerika’da olduğunu ve Türkiye’de de şube açtıklarını dile getiren Makale Tercüme isimli şirketti. Yaptıklarının tamamen yasal olduğunu savunan bu şirkete doçentlik unvanı için makaleye ihtiyacımız olduğunu söylediğimizde önce hangi alanda akademik çalışma yapmak istediğimizi sordular.Web sitelerinde sadece tıp alanında hizmet verdiklerini açıkça belirttikleri için onlara nöroloji alanında bir makaleye ihtiyacımız olduğunu söyledik. Ardından şirkete makale danışmanlığı yapmaktan kasıtlarının ne olduğunu, özellikle sıfırdan makale yazıp yazmadıklarını sorarak bir fiyat aralığı vermelerini istedik. Cevapları şöyle oldu: “Makale danışmanlığı ve tercümenin yanı sıra sıfırdan makale de yazıyoruz. Sıfırdan makale yazımında sizin verilerinizin ne olduğuyla ve ne istediğinizle ilgili bir fiyatlandırma yapıyoruz. Verisi çok olup çok iyi bir dergide yayınlanması hedeflenen bir makalenin iş yükü daha ağır olduğu için fiyat da ona göre belirleniyor. Fiyat aralığımız 800 ile 6 bin dolar arasında değişiyor ama ödeme konusunda müşteriyi sıkmıyoruz, anlaşırsak sizin ödeme planınıza uyarız.”
MAKALE YAZDIRAN KİŞİLER EĞİTİM DE ALMIŞ OLUYOR
Aynı şirketle devam eden konuşmamızda makaleyi yazan kişilerin kim olduğunu ve makaleyi yazma konusunda yetkin olup olmadıklarını sorduğumuzda, “makaleleri yazan hocalarımız, ‘Biz yazalım, makaleyi yazan kişi de görsün ve sonraki makalelerde nasıl ilerlemesi gerektiğini bilsin’ şeklinde düşünüyor. Aslında siz bize makale yazdırırken bir yandan da eğitim almış oluyorsunuz. Kurumumuzda görev yapan herkes tıp mezunu, Türk ve Amerikalı editörlerimiz var ve makaleyi yazan ekibin başında da profesör hocalarımız var. Haliyle sizin makaleniz hem Türk hem de Amerikalı ekibin elinden geçecek. O yüzden sizin doçent hatta profesör olmanız noktasında yeterlilik sağlayacak bir ekiple çalışıyoruz” cevabını aldık.Ayrıca, yıllardır doçentlik dosyası hazırladıklarını ve Türkiye’de doçentlik dosyasını kendilerine hazırlatan çoğu kişinin profesör olduğunu da söylediler. Son olarak bu şirkete hukuki açıdan bir sorun yaşayıp yaşamayacağımızı sorduk. Şirket, kurum olarak tez yazmadıklarını çünkü tez yazdırmanın YÖK tarafından suç kabul edildiğini ama makale yazdırmanın bir suç teşkil etmediğini söyleyerek hukuki açıdan da güvence verdi.
ŞU SIRALAR ÇOK YOĞUNUZ
İnternet aramasında karşımıza çıkan Medical Statistic isimli başka bir şirketin web sayfasını incelediğimizde makale yazımı konusunda net bir vaadlerinin olmadığını gördük. Bunun üstüne kendilerini arayarak sadece çeviri ve düzenleme mi yapıyorsunuz diye sorduk. Şirket, “Çeviri ve makale düzenleme yaptığımız için danışmanlık hizmeti veriyoruz diyoruz ama asıl işimiz makale yazımı yani danışmanlıktan kastımız o aslında” cevabını verdi. Şirket sıfırdan makale yazımının 40 bin liradan başladığını, sonrasında alınacak ek hizmetlere göre fiyatın artabileceğini söyledi. Bunun ardından makaleyi ne zaman teslim alabileceğimizi sorduk. Şirket bu soruyu, “Normalde ortalama 1 ay içerisinde makaleyi teslim edebiliyoruz. Ama bu sıralar yoğunuz o sebeple makaleyi teslim etmemiz yaklaşık 5 ayı bulabilir” diye yanıtladı. Hukuki açıdan sorun yaşar mıyız sorusunun yanıtı ise bu defa biraz daha farklıydı. İlk olarak “Makale yazdırmanızın sizin açınızdan hukuki olarak bir yaptırımı yok” denildi. Ancak konu müşteri tarafından belirlenmez ve araştırma verileri yine müşteri tarafından hazırlanıp şirkete teslim edilmezse sorun olabileceğini söylediler. Ardından şirket yine de içimizin rahat olması için, “Ama bunları siz belirlediğiniz taktirde isterseniz pankart açıp ‘Ben makale yazdırdım’ bile diyebilirsiniz. Biz yine de sizin kişisel bilgilerinizi gizli tutuyoruz. Bizim yaptığımız şey gayet yasal” diye konuştular.
ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARLA PAYLAŞMAYIZ
Model İstatistik Merkezi isimli bir diğer şirkete ise sosyal medyada verdikleri reklamdan ulaştık. Şirket reklamında, ‘Tüm kredi kartlarına 12 taksitle ödeme imkânı’ olduğunu belirterek tıbbi makale yazımı için destek verdiğini öne çıkarıyordu. Bu şirketi de yine doçentlik için hazırlanan bir doktora öğrencisi gibi aradık. Şirket, “Tıbbi makale yazımı ve tezin makaleye dönüştürülmesi konularında uzun yıllardır hizmet verdiğini söyledi. “Sıfırdan makale yazımı noktasında makaleyi dışarıya yazdırdığınız konusunu hiç kimseye söylemediğiniz sürece merkezimizce bu durum üçüncü şahıslarla paylaşılmaz. Dolayısıyla yasal olarak da bir sıkıntı olmaz” diyen ve kredi kartıyla taksitli ödeme kolaylığı sunan bu şirket fiyat verme konusunun ise makalenin içeriğini bilmeden mümkün olamayacağını belirtti.
UZMANLAR UYARIYOR: O UNVANLAR GERİ ALINIR
‘AKADEMİ BÜYÜK BİR ENKAZA DÖNÜŞMEK ÜZERE’
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Şenol: “Kurumsal bir yapının içinde tanımlanmış görevler içinde çalışma imkânı bulmadıkları halde doçent olma arzusu taşıyanlar paralı yayınlar gibi etik olmayan çalışmalar yapıyorlar. Artık doçentlik unvanın da çok önemi kalmadı çünkü jüriler sadece gelen makaleleri değerlendirerek kişinin asgari şartları sağlayıp sağlamadığına bakıyor. Bu sebeple akademi büyük bir enkaza dönüşmek üzere”
TESPİT EDİLİRLERSE UNVANLARI ALINIR
Prof. Dr. Zeynel Temel Kangal, Bursa Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü Ceza ve Ceza Muhakemesi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi: “Bu durum doçent unvanı aldıktan ve sonrasında o kişi profesör olduktan sonra ortaya çıksa bile kişinin akademik unvanları elinden alınır. Burada bir ayrım da yok yani akademisyen makalesinin konusunu, araştırma verilerini hazırlayıp makaleyi yazacak şirkete verse ve makale o şekilde yazılsa dahi burada bir suç unsuru oluşur. Çünkü makalede akademisyenin kendi ifadelerinin yer alması gerekiyor.”
NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK
Dr. Zafer İçer, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı: “Bu şekilde üretilen yayınlar kullanılarak akademik unvan elde edilmesi ya da kadroya girilmesi, suç kapsamında değerlendirilir. Kişinin bu şekilde hazırlattığı bir çalışmanın kendi eseri olduğunu ilgili kurumlara bildirmesi, bunu akademik kadro başvurularında kullanması, belgede sahtecilik suçu yanında, Türk Ceza Kanunu’nun 158’inci maddesi kapsamında nitelikli dolandırıcılık suçunu gündeme getirir. Kişiler, bu çalışmaları kullanarak kamuyu zarara uğratarak haksız bir menfaat elde etmiş olurlar. Böyle bir durumda hem bu yayınları hazırlatanlar, hem de bu yayınları üretenlerin iştirak halinde ceza sorumluluğu oluşur. Kanunda nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası olarak öngörülüyor.”
%20629394953%20Shutterstock.png){kind=avatar}
