YÖK'ün son yıllarda uygulamaya koyduğu ÖYP programı akademik alımlarda dahada yaygınlaştı. Bu programa katılmak isteyen öğrencilerde aranılan kriter % 60 ALES puanı, % 25 Diploma Not Ortalaması, % 15 Yabancı Dil sınavında alınan puan. MEB'in öğretmen atamasına benzer bir uygulama haline gelmiş bu programı ele alalım. Bu programa alımlara göre iki türlü katılma şartı bulunuyor; lisans mezunu olmak veya yükseklisans programına cari alımdan kabul edilip öğrenim görüyor olmak. Bu programa herkes kendi branş alanından başvurabiliyor. Yani istediğiniz alanda yükseklisans & doktora yapamıyorsunuz.
Akademik alımlarda ALES kriteri bilimsel çalışma hayatına atılmak için önemli bir kritermidir ? Kişinin akademik araştırma yeteneğini değerlendirmenin ALES sınavı ile ne gibi bir alakası var? Kişinin akademik kariyeri bir ALES sınavınamı bağlı ? ÖYP kriterlerine bakacak olursak bir öğrencinin üniversite hayatında gördüğü akademik öğreniminin, araştırma yeteneğinin ve bilimsel çalışmalarının akademik alımlarda hiçbir etkisi bulunmuyor. Varsa yoksa tek önemli kriter ALES. Cari alımlarda bazı üniversitelerin yaptığı bilim sınavı YÖK'ün denetiminde hiçbir kontrole ve denetime tabi olmadığı için bu sınavların adaletli yapılıp yapılmadığı konusuda büyük soru işaretlerini beraberinde getiriyor. Cari alımlardada önemli kriter yine ALES sınavı. ALES notu yüksek olan daha öncelikli durumdadır. Üniversite yaptığınız bilimsel projelerin, araştırmaların ÖYP alımlarında hiçbir önemi bulunmuyor. Gerçi bunların bazı yerlerin cari alımlarındada bi önemi bulunmadığına yer yer şahit oluyoruz.
Neden "akademik araştırma yeteneğine" dayalı olarak alım yapılmıyor ? Neden Bilim sınavına ve Yabancı Dil sınavına öncelik verilmiyor ?
ÖYP programı yaygınlaşmaya başladı ve yine tek büyük kriter ALES. Artık üniversiteler akademik alımlarda bilimsel projelerde, akademik araştırmada başarılı olanları değil, ALES'den yüksek puan alanları alıyor. Öğrencinin bilim ile olan imtihanının bilimsel araştırmaya duyduğu ilginin yeteneğin hiçbir önemi yok. Bu uygulamalar ileride bilimsel araştırmalara, bilimsel gelişmişliğe büyük bir darbe vuracaktır. ÖYP ile akademik hayata katılan fakat akademik araştırma yeteneği bulunmayan onlarca ÖYP öğrencisinin akademik tez hazırlama aşamasında yaptığı bir uyanıklıktan bahsedeceğim. Gerçi bu uyanıklık ÖYP programı öncesi yıllarada dayanıyor, gelenek halini almış fakat ÖYP programının bu uyanıklığa daha büyük zemin hazırlayacağını düşünüyorum.
Üniversite hayatı boyunca bir akademik makale dahi okumamış, akademik araştırmanın ne olduğunu dahi bilmeyen onlarca öğrenci ÖYP programı ile akademik alımlarda yükseklisans programına kabul ediliyor, bu öğrenciler tez hazırlama aşamasında akademik kaynaklarla daha yeni yeni tanışıyor. Akademik makale yazma uslübunu bilmiyor, kaynak taraması yaparken elektronik kütüphanelere nasıl ulaşıcağını bilmiyor, açık erişim kaynaklarını bilmiyor, "google kitap" hizmetini bilmiyor. Bildikleri iki şey var; Birisi Wikipedia ve YÖK'ün kabul edilmiş tezleri yayınladığı Ulusal Tez Merkezi. Tez-makale yazmak için çok uyanıkça ve pratik bir uygulama.
Birinci aşamada yükseklisans tezi hazırlamak çok basit; "Wikipedia'dan kopyala-yapıştır yaparak tez yazmak". Şu ana kadar incelediğim yükseklisans tezlerinin hemen hemen çoğunda Wikipedia'den kopyala-yapıştır yapılıp kaynak gösteriliyor. Bunu örtülü bir şekilde doktora tezlerinde bile görüyorum. Neredeyse 10 tezin 8'i böyledir. Bu kısım iki aşamalıdır; Birinci kısım ilgili konu üzerinde Wikipedia'nin linkini dipnotda kaynak olarak göstermek. Bu en acemice olanıdır. Tezi yazan hiç düşünmezmi bu linkte yer alan yazıyı kaynaklarıyla beraber kim yazmış ? Bu yazılarda atıf yapılan kaynaklar doğrumu ? Sayfa numaraları doğru mu ? Bahsedilen konular o kaynaklarda geçiyor mu ? Hem neden "armut piş ağzıma düş" misali bir alıntı yapılıyor? Bu bilimsel anlayışa etik mi? Bu uyanıklık değil mi? Bugün Wikipedia'nın Türkçe ve yabancı dil kaynaklarını, Google Translate vasıtasıyla kullanan bir kişi bu şekilde çok rahat yükseklisans tezi hazırlayabilir. Genellikle çoğu kişi böyle yapıyor. Hazır bul, kopyala yapıştır teze wikipedia linkini kaynak göster, yabancı dilde wikipedia yazılarını google translate ile çevirt anlaşıldığı kadarıyla düzelt teze aktar dipnotada doğrudan Wikipedia'nın linkini koy. Bu uyanıklığın birincisi aşamasıdır, ikinci aşamasınıda birazdan bahsedeceğim.
Peki bir öğrenci neden böyle bir hataya düşer ? Bu öğrencinin tez danışmanı buna hiç ses çıkarmıyormu ? Tezi kabul eden jüri heyeti bunu görmüyormu tezi incelemiyormu ? Tez danışmanının bunu görüpte sesini çıkarmaması zaten ayrı bir skandal. Öğrenci tez aşamasına kadar akademik araştırmanın ne olduğunu bilmediği ve akademik araştırma yeteneği olmadığı için uyanıklık yapmak daha kolayına geliyor. İkinci araklama malzemesi YÖK'ün Tez Merkezinden kendi tez konusuyla alakalı geçmiş dönemlere ait yükseklisans, doktora tezlerinden kopyala-yapıştır yapmak. Bu da en yaygın olan intihal biçimlerindendir. Bunu anlaşılmayacak bir biçimde yapanlarda var. Cümlelerde kelime değişiklikleri yaparak araklamak. Wikipedia'dan kopyala-yapıştır yaparak linkini kaynak göstermemek gibi..
İkinci kısma gelelim. Wikipedia'da yazılan çoğu yazının doğru yada yanlış bir kaynağı vardır. Bazıları bu yazıların kaynağına gider bulur araştırır doğrular. Tez yazmaya başlamadan önce bibliyografyalardan akademik çalışmalardan sorgulayarak çalışmaya başlamak yerine Wikipedia'daki kaynakların peşine düşüp tez yazanlar var. Google Books hizmeti bu açıdan büyük bir fırsat. Wikipedia'daki ISBN kodunu takip et ve kitaba online eriş sayfa numarasını doğrula ve teze kopyala-yapıştır. Bu bilimsel araştırma etiğinede uygun değildir. Emek harcamadan araştırmadan kestirmeden sonuca ulaşmak. Bu metodu kısmende olsa doktora çalışması yapanların uygulaması muhtemeldir. Uygulamaya müsait bir metod. İncelediğim daha doğrusu zaman buldukça bakabildiğim bazı doktora tezlerinde kaynağı belli olmayan ama Wikipedia'da yayınlanmış semboller, resimler, imgeler yer almaktadır. Bu sembolün kaynağı nedir? Sorusuna cevap vermeden doğrudan kullanılmış. Her ne olursa olsun Wikipedia'yı takip ederek tez yazmak çok kolay bir uygulama. Bu uygulamalar ile akademik makale yazmakta çok kolaya indirgenmiş oluyor. Gördüğüm kadarıyla bu yükseklisans tezlerinde epeyce yaygınlaşmış. Bazı Doktora tezlerinde bile Wikipedia'yı kaynak gösterenler gördüm. Bazıları profesyonel davranarak Wikipedia'dan çalıp, anlaşılmaması için kaynağını göstermiyorlar. Wikipedia yükseklisans, doktora tezi hazırlayan öğrencilere büyük kolaylık sağlamış durumdadır. Akademik araştırma yeterliliğine sahip olmayan kişilerin intihale yönelmesi son yıllarda dahada yaygınlaştı. Bilinçli ve bilinçsizce yapılan intihallere karşı hiçbir disiplin önlemi alınmıyor. Birde işin yetersizlik tarafı var. ÖYP programı akademik araştırma verimliliğine gölge düşürecek bir uygulamaya sahip. Akademik alımlarda öncelikli olması gereken şart ALES gibi Türkçe-Matematik sınavı değil, bilimsel yeterliliktir. Bu süreç düzelmezse Türkiye'de yeni bir bilim anlayışı değil geçmişten günümüze tekrarlanan bir bilim anlayışı hakim olacak ve intihalci geleneğin varlığına şahit olacağız.
Enis MERİÇ
enismerc@gmail.com
Akademik alımlarda ALES kriteri bilimsel çalışma hayatına atılmak için önemli bir kritermidir ? Kişinin akademik araştırma yeteneğini değerlendirmenin ALES sınavı ile ne gibi bir alakası var? Kişinin akademik kariyeri bir ALES sınavınamı bağlı ? ÖYP kriterlerine bakacak olursak bir öğrencinin üniversite hayatında gördüğü akademik öğreniminin, araştırma yeteneğinin ve bilimsel çalışmalarının akademik alımlarda hiçbir etkisi bulunmuyor. Varsa yoksa tek önemli kriter ALES. Cari alımlarda bazı üniversitelerin yaptığı bilim sınavı YÖK'ün denetiminde hiçbir kontrole ve denetime tabi olmadığı için bu sınavların adaletli yapılıp yapılmadığı konusuda büyük soru işaretlerini beraberinde getiriyor. Cari alımlardada önemli kriter yine ALES sınavı. ALES notu yüksek olan daha öncelikli durumdadır. Üniversite yaptığınız bilimsel projelerin, araştırmaların ÖYP alımlarında hiçbir önemi bulunmuyor. Gerçi bunların bazı yerlerin cari alımlarındada bi önemi bulunmadığına yer yer şahit oluyoruz.
Neden "akademik araştırma yeteneğine" dayalı olarak alım yapılmıyor ? Neden Bilim sınavına ve Yabancı Dil sınavına öncelik verilmiyor ?
ÖYP programı yaygınlaşmaya başladı ve yine tek büyük kriter ALES. Artık üniversiteler akademik alımlarda bilimsel projelerde, akademik araştırmada başarılı olanları değil, ALES'den yüksek puan alanları alıyor. Öğrencinin bilim ile olan imtihanının bilimsel araştırmaya duyduğu ilginin yeteneğin hiçbir önemi yok. Bu uygulamalar ileride bilimsel araştırmalara, bilimsel gelişmişliğe büyük bir darbe vuracaktır. ÖYP ile akademik hayata katılan fakat akademik araştırma yeteneği bulunmayan onlarca ÖYP öğrencisinin akademik tez hazırlama aşamasında yaptığı bir uyanıklıktan bahsedeceğim. Gerçi bu uyanıklık ÖYP programı öncesi yıllarada dayanıyor, gelenek halini almış fakat ÖYP programının bu uyanıklığa daha büyük zemin hazırlayacağını düşünüyorum.
Üniversite hayatı boyunca bir akademik makale dahi okumamış, akademik araştırmanın ne olduğunu dahi bilmeyen onlarca öğrenci ÖYP programı ile akademik alımlarda yükseklisans programına kabul ediliyor, bu öğrenciler tez hazırlama aşamasında akademik kaynaklarla daha yeni yeni tanışıyor. Akademik makale yazma uslübunu bilmiyor, kaynak taraması yaparken elektronik kütüphanelere nasıl ulaşıcağını bilmiyor, açık erişim kaynaklarını bilmiyor, "google kitap" hizmetini bilmiyor. Bildikleri iki şey var; Birisi Wikipedia ve YÖK'ün kabul edilmiş tezleri yayınladığı Ulusal Tez Merkezi. Tez-makale yazmak için çok uyanıkça ve pratik bir uygulama.
Birinci aşamada yükseklisans tezi hazırlamak çok basit; "Wikipedia'dan kopyala-yapıştır yaparak tez yazmak". Şu ana kadar incelediğim yükseklisans tezlerinin hemen hemen çoğunda Wikipedia'den kopyala-yapıştır yapılıp kaynak gösteriliyor. Bunu örtülü bir şekilde doktora tezlerinde bile görüyorum. Neredeyse 10 tezin 8'i böyledir. Bu kısım iki aşamalıdır; Birinci kısım ilgili konu üzerinde Wikipedia'nin linkini dipnotda kaynak olarak göstermek. Bu en acemice olanıdır. Tezi yazan hiç düşünmezmi bu linkte yer alan yazıyı kaynaklarıyla beraber kim yazmış ? Bu yazılarda atıf yapılan kaynaklar doğrumu ? Sayfa numaraları doğru mu ? Bahsedilen konular o kaynaklarda geçiyor mu ? Hem neden "armut piş ağzıma düş" misali bir alıntı yapılıyor? Bu bilimsel anlayışa etik mi? Bu uyanıklık değil mi? Bugün Wikipedia'nın Türkçe ve yabancı dil kaynaklarını, Google Translate vasıtasıyla kullanan bir kişi bu şekilde çok rahat yükseklisans tezi hazırlayabilir. Genellikle çoğu kişi böyle yapıyor. Hazır bul, kopyala yapıştır teze wikipedia linkini kaynak göster, yabancı dilde wikipedia yazılarını google translate ile çevirt anlaşıldığı kadarıyla düzelt teze aktar dipnotada doğrudan Wikipedia'nın linkini koy. Bu uyanıklığın birincisi aşamasıdır, ikinci aşamasınıda birazdan bahsedeceğim.
Peki bir öğrenci neden böyle bir hataya düşer ? Bu öğrencinin tez danışmanı buna hiç ses çıkarmıyormu ? Tezi kabul eden jüri heyeti bunu görmüyormu tezi incelemiyormu ? Tez danışmanının bunu görüpte sesini çıkarmaması zaten ayrı bir skandal. Öğrenci tez aşamasına kadar akademik araştırmanın ne olduğunu bilmediği ve akademik araştırma yeteneği olmadığı için uyanıklık yapmak daha kolayına geliyor. İkinci araklama malzemesi YÖK'ün Tez Merkezinden kendi tez konusuyla alakalı geçmiş dönemlere ait yükseklisans, doktora tezlerinden kopyala-yapıştır yapmak. Bu da en yaygın olan intihal biçimlerindendir. Bunu anlaşılmayacak bir biçimde yapanlarda var. Cümlelerde kelime değişiklikleri yaparak araklamak. Wikipedia'dan kopyala-yapıştır yaparak linkini kaynak göstermemek gibi..
İkinci kısma gelelim. Wikipedia'da yazılan çoğu yazının doğru yada yanlış bir kaynağı vardır. Bazıları bu yazıların kaynağına gider bulur araştırır doğrular. Tez yazmaya başlamadan önce bibliyografyalardan akademik çalışmalardan sorgulayarak çalışmaya başlamak yerine Wikipedia'daki kaynakların peşine düşüp tez yazanlar var. Google Books hizmeti bu açıdan büyük bir fırsat. Wikipedia'daki ISBN kodunu takip et ve kitaba online eriş sayfa numarasını doğrula ve teze kopyala-yapıştır. Bu bilimsel araştırma etiğinede uygun değildir. Emek harcamadan araştırmadan kestirmeden sonuca ulaşmak. Bu metodu kısmende olsa doktora çalışması yapanların uygulaması muhtemeldir. Uygulamaya müsait bir metod. İncelediğim daha doğrusu zaman buldukça bakabildiğim bazı doktora tezlerinde kaynağı belli olmayan ama Wikipedia'da yayınlanmış semboller, resimler, imgeler yer almaktadır. Bu sembolün kaynağı nedir? Sorusuna cevap vermeden doğrudan kullanılmış. Her ne olursa olsun Wikipedia'yı takip ederek tez yazmak çok kolay bir uygulama. Bu uygulamalar ile akademik makale yazmakta çok kolaya indirgenmiş oluyor. Gördüğüm kadarıyla bu yükseklisans tezlerinde epeyce yaygınlaşmış. Bazı Doktora tezlerinde bile Wikipedia'yı kaynak gösterenler gördüm. Bazıları profesyonel davranarak Wikipedia'dan çalıp, anlaşılmaması için kaynağını göstermiyorlar. Wikipedia yükseklisans, doktora tezi hazırlayan öğrencilere büyük kolaylık sağlamış durumdadır. Akademik araştırma yeterliliğine sahip olmayan kişilerin intihale yönelmesi son yıllarda dahada yaygınlaştı. Bilinçli ve bilinçsizce yapılan intihallere karşı hiçbir disiplin önlemi alınmıyor. Birde işin yetersizlik tarafı var. ÖYP programı akademik araştırma verimliliğine gölge düşürecek bir uygulamaya sahip. Akademik alımlarda öncelikli olması gereken şart ALES gibi Türkçe-Matematik sınavı değil, bilimsel yeterliliktir. Bu süreç düzelmezse Türkiye'de yeni bir bilim anlayışı değil geçmişten günümüze tekrarlanan bir bilim anlayışı hakim olacak ve intihalci geleneğin varlığına şahit olacağız.
Enis MERİÇ
enismerc@gmail.com
