'İntihal' skandalı (HUDUT Gazetesi)

Trakya Üniversitesi'nde Yrd. Doç. Dr. İ.M.Ç. isimli öğretim görevlisinin “Bulgar Edebiyatı” adlı kitabının Romanya'da bir Bulgar öğretim görevlisi tarafından yayınlanan özgün bilimsel eserinin açıkça “intihal” niteliğinde çalınmış bir kopyesi olduğu iddia edildi... 

Trakya Üniversitesi'nde Yrd. Doç. Dr. İ.M.Ç. isimli öğretim görevlisinin “Bulgar Edebiyatı” adlı kitabının Romanya'da bir Bulgar öğretim görevlisi tarafından yayınlanan özgün bilimsel eserinin açıkça “intihal” niteliğinde çalınmış bir kopyesi olduğu iddia edildi.

Edinilen bilgilere göre, Yrd. Doç. Dr. İ.M.Ç.'nin “Bulgar Edebiyatı (Bağımsızlıktan Birinci Dünya Savaşı Sonuna)” isimli kitabı 2010 yılında Ankara Üniversitesi Yayınevi tarafından basıldı.

Ancak, söz konusu kitabın 2003 yılında daha önce Romanya Bükreş Üniversitesi Yayınevi tarafından yayınlanan Bulgar öğretim üyesi Doç. Dr. Roman Hadjikosev’in “Istoria Literaturii Bulgare (878-1918)” adlı özgün bilimsel eserinin açıkça intihal niteliğindeki çalınmış bir kopyesi olduğu ileri sürüldü.

Doç. Dr. Roman Hadjikosev isimli Bulgar öğretim görevlisi, tam 276 sayfalık bir intihal eyleminin söz konusu olduğuna dikkat çekerek, söz konusu eylemin adı geçen kişinin Bulgarca’yı hiç bilmediğini de ortaya çıkardığını kaydetti. Hadsikosev, “Peki İ.M.Ç. Bulgarca bilmeden nasıl üniversitede hoca olabilmiş? Bilseydi bu kitabı önce okurdu. Bulgarca bildiğini kanıtlaması gerekmektedir artık. Bu bilimsel suçun sizin ülkenizde de ciddiye alındığını düşünüyorum” dedi. İ.M.Ç.'nin kitabıyla ilgili iddialar şöyle:

İDDİALAR
“Hadjikosev’in eseri Bükreş üniversitesince telif hakları korunan bir eserdir. Bu kitap aynı zamanda resmi olarak South-West University Neofit Rilski Blagoevgrad Filoloji Fakültesi’nin internet erişim sitesinde 2004 yılından beri tüm okurların erişimine açılmıştır. İlgili sitelerdeki bu bilgiler telif hakları korunan eserler sınıfındadır.

İ.M,Ç 2010 yılında yayınladığı kitabına yalnızca 3,5 sayfalık Türkçe bir önsöz eklemiş ve Roman Hadjikosev’in Bulgarca önsözünü çıkartmıştır. Kitabının devamında Roman Hadjikosev’in Bulgarca yazılmış özgün bir edebiyat tarihi incelemesi olan eserinin ilk sayfasından son sayfasına kadar ya tarama ya da kopyala yapıştır sistemiyle orijinal eserin grafik düzenini dahi kopyalayarak söz konusu intihal kitabı oluşturmuştur.

Bulgar yazar Roman Hadjikosev söz konusu eserini Romanya’da kaldığı süre içinde 2003 yılında yayınlamıştır; eserindeki bilgileri aynı zamanda bazı yazar ve şairlerin resimleri ile de zenginleştirmiş ve eserine görsel bir nitelik de kazandırmıştır. İ.M.Ç. ise Roman Hadjikosev’in eserindeki bu resimlerin bir çoğunu almamış (yaklaşık 11 adet almış) yalnızca eserde var olan metinsel bölümleri art arda olduğu gibi sayfalarca kopyalamıştır.

Başkasının eserini iktibas edip, eser ve eser sahibinin gösterilmemesi, yani kaynak gösterilmemesi, literatürde intihal eylemini tanımlamaktadır. İntihal eyleminin oluşması bakımından eserin tamamının yahut bir kısmının alınması arasında fark yoktur. İktibasın hukuka uygun olabilmesi için iki temel şart bulunmaktadır.

Şeklî şart olan birincisi, 'kaynak gösterme' zorunluluğudur. İkincisi ise, 'orantılılık' yani muhteva ve miktar bakımından amacın haklı kıldığı oranın aşılmamasıdır.

İ.M.Ç.'nin intihal eseri her iki şarta karşı bir fiil ortaya koymaktadır; yalnızca kaynakça sayfalarına dahi bakıldığında orijinal yazara ilişkin hiç bir bilgi ve referans yapılmadığı görülebilir.”

BULGAR REKTÖR DEVREDE
South-West Üniversitesi “Neofit Rilski” Rektörü Prof. İvan Mirchev de Trakya Üiversitesi Rektörü Prof. Dr. Enver Duran'a bir yazıyla durumu bildirdiği öğrenildi. Bulgar Rektör şöyle dedi:

“Trakya Üniversitesi web sitesinde 2010 yılında öğretim üyesi İ.M.Ç.'nin Bulgar edebiyatı (Bılgarska Literatura) adlı kitabına ilişkin bilgi yayımlanmıştır. Söz konusu kitabın South-West Üniversitesi “Neofit Rilski” - Blagoevgrad'da öğretim üyesi Doç. Dr. Roman Hadjikosev'in 2003 yılında Romanya'nın Bükreş kentinde yayımlanan “İstaria Literaturii Bulgare (İstoria na Bulgarskata Literatura) 1878-1918” (Bulgar Edebiyatı Tarihi 1878 – 1918) adlı kitabının bir kopyası olduğunu size bildirmek isterim.

Yrd. Doç. Dr. İ.M.Ç. kitabını uluslararası telif hakkı kurallarını ihlal ederek yayımladığından Doç. Dr. Roman Harjikosev'in gerekli tüm yasal işlemleri başlattığı konusunda sizi bilgilendirmek zorunda olduğumu düşünüyorum. Saygılarımla.”


REKTÖR DURAN'DAN KUTLAMA
Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Enver Duran, Yrd. Doç. Dr. İ.M.Ç.'yi bu çalışmasından ötürü 2 yıl önce kutlamış. Duran, yaptığı açıklamada şunları söylemiş:

“Bu çalışmada, Türk tarihinde “93 Harbi” olarak da bilinen 1877-1878 “Osmanlı-Rus Savaşı” döneminde Bulgaristan’da yaşanan tarihi ve toplumsal değişiklikler ile bu değişikliklerin Bulgar halkı ve entelektüel çevrelerinde yarattığı bağımsızlık hareketleri incelenerek, bu hareketlerin Bulgar edebiyatına yansımaları araştırılmıştır. Bu bağlamda başta Bulgaristan’ın ulusal edebiyatçısı olarak kabul edilen İvan Vazov olmak üzere Zahari Stoyanov, Aleko İvantsov Konstantinov, Stoyan Mihaylovski, Penço Slaveykov, Peyo Kraçolov Yavarov, Kiril Hristov, Elin Pelin, Teodor Trayanov, Nikolay Lliliev ve Dimço Debelyanov gibi şair ve yazarların özyaşam öyküleri, bu dönemde kaleme aldıkları eserleri ile bu eserleri hakkında yapılan edebi eleştiriler üzerinden bilimsel sonuçlara varılmaya çalışılmıştır. '1878-1918 yılları arası dönem' Bulgar Edebiyatı, tarihsel-toplumsal koşulların hızla değiştiği ve Bulgaristan’ın bağımsızlığını ilan ettiği bir dönem olması nedeniyle ülke tarihinde özel bir öneme haizdir.

Bu çalışmanın bölgeye, ülkeye ve Balkan-Slav edebiyatlarına ilgi duyan araştırmacılar ile bu alanda eğitim gören öğrenciler için bir başvuru kitabı olması amaçlanmıştır. Öğretim üyemizi gelecek nesillere önemli bir miras bırakmak adına yaptığı bu çalışmalarından dolayı kutluyor, başarılarının devamını diliyorum.”

'İntihal'e YANIT:  ( 28 Mayıs 2012 Pazartesi )

"Trakya Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Murat Çakmakçı, “Bulgar Edebiyatı” adlı kitabının Romanya'da bir Bulgar öğretim görevlisi tarafından yayınlanan özgün bilimsel eserinin “intihal” niteliğinde çalınmış kopyası olduğu yönündeki iddiaları yalanladı"